Za one koji pate od dispepsije, gastritisa ili upale sluzokože želuca proljeće je neprijatno godišnje doba kazao je mr. sci. dr Admir Kurtćehajić, specijalista interne medicine, subspecijalista gastroenterologije i hepatologije iz Tuzle.
Promjene vanjske temperature predstavljaju stres za organizam, a posebno za organe za varenje. U proljeće dolazi do povećanog lučenja kiseline koja nadražuje zidove želuca, pa se pojačavaju tegobe bolesti. Poremećaj ravnoteže između uloge koju ima sluznica želuca i količine izlučenih želučanih sokova jedan je od uzroka nastanka smetnji i bolova u želucu.
Dispepsija je naziv za razne tegobe prilikom probave hrane gdje se uz nadutost, gasove i podrigivanje javljaju i žgaravica, mučnina ili povraćanje. To je bolest modernog doba a prema istraživanjima trećina populacije pati od navedenih problema.
Žgaravica, kao najčešći simptom dispepsije, gotovo je uvijek vezana za određen obrok. Neugodna je, jer često dolazi i do vraćanja kiseline iz želuca u usta ili jednjak uz neugodan osjećaj žarenja. Gastroezofagealna refluksna bolest (GERB) relativno se često susreće u svakodnevnom radu ljekara. GERB se definira kao retrogradni povrat želučanog sadržaja u jednjak, u čijoj je podlozi prolazna hipotonija donjeg ezofagealnog sfinktera. Prilikom relaksacije ovog mišića, manja količina kiselog želučanog sadržaja dolazi u kontakt sa sluznicom donjeg dijela jednjaka uzrokujući lako prepoznatljive simptome. Važno je napomenuti da se ovdje zapravo radi o normalnoj fiziološkoj pojavi koja se ponavlja više puta dnevno u zdravih odraslih osoba. Protektivni mehanizmi sluznice jednjaka – ezofagealna peristaltika i manje količine pljuvačke s visokom koncentracijom bikarbonata – relativno brzo uspostavljaju ravnotežu, povećavajući lokalni pH prema normalnim vrijednostima. GERB se razvija kada se pri nedovoljnom fiziološkom puferiranju ošteti sluznica, pri čemu nastaju simptomi.
Žgaravica koja se učestalo javlja noću opasnija je budući da nosi veći rizik za nastanak promjena na sluznici jednjaka, te za hroničnu upalu ždrijela, promuklost, osjećaj knedle u grlu (globus sindrom), hronični kašalj ili astmu. Govoreći o terapiji lijekovima koji nam pomažu kod oboljenja digestivnog trakta misli se na antacide i blokatore H2 receptora, a kod ozbiljnijih tegoba tu su svakako inhibitori protonske pumpe (IPP). Posljednjih godina zabilježena je dominacija inhibitora protonske pumpe u farmakologiji digestivnog trakta, dok H2 blokatori dobijaju status simptomatskih lijekova koji se, zbog dokazane bezbjednosti i efikasnosti, mogu koristiti i za povremeno ublažavanje žgaravice, simptoma dispepsije i drugih gastrointestinalnih tegoba.
Pored adekvatnog higijensko-dijetetskog režima ishrane jedan od često korištenih lijekova u tu svrhu je famotidin. Famotidin pripada grupi lijekova pod nazivom blokatori H2 (histaminskih 2) receptora. Njegovo osnovno dejstvo je da blokira histaminske receptore u želucu i smanjuje stvaranje želučane kiseline čime olakšava tegobe. Famotidin, kao najjači inhibitor sekrecije HCl u svojoj grupi, ima izraženu selektivnost dejstva, produženo djelovanje i manji potencijal za izazivanje klinički značajnih interakcija (mali afinitet vezivanja na androgene receptore i izoenzime citohroma C450). Inače, famotidin, za razliku od svih drugih H2 blokatora ne inhibira alkoholnu dehidrogenazu i ne utiče na brzinu metabolisanja alkoholnih pića. Trajanje dejstva sa jednokratnom dozom famotidina zavisi od primjenjene doze i kreće se od 12-24 sata. Konačno, famotidin je pogodan za korištenje u brojnim stanjima koja su povezana s povećanom kiselošću želuca, dakle žgaravice, dispepsije te čira na želucu i dvanaestercu. Njegov farmakološki profil osigurava jaku inhibiciju sekrecije želučane kiseline uz brzo i dugotrajno djelovanje. Doktor Admir Kurtćehajić, gastroenterolog iz Tuzle, kazao je da je famotidin kao lijek dugo u upotrebi, provjerene bezbjednosti i visoke efikasnosti u liječenju oboljenja gastrointestinalnog trakta. Njegova primjena u velikoj mjeri olakšava tegobe dispepsije, žgaravice i drugih stanja u vezi povećanog lučenja želučane kiseline.
